تخمین شبه پارامتریک استوار در تعیین عوامل ناکارایی در نظام بانکی ایران: روش بوت‌استرپ

در طول دو دهه اخیر مطالعات کاربردی بسیاری برای ارزیابی دلایل ناکارایی در صنایع مختلف از یک روش شبه پارامتری دو مرحله‌ای موسوم به مدل توبیت استفاده نموده‌اند. کاربرد این روش برای نمونه‌های کوچک به دلیل امکان وجود تورش در نتایج آن، اخیراً مورد انتقاد بوده است. یک روش دو مرحله‌ای شبه پارامتریک بوت‌استرپ شامل دو الگوریتم منفرد و مضاعف را برای حل این مشکل ارائه نموده‌اند. این دو الگوریتم، تخمین‌های استوار و سازگاری را ارائه می‌نمایند. به‌علاوه، الگوریتم مضاعف تخمین‌های تورش زدایی شده از کارایی را نیز فراهم می‌کند. این مقاله یکی از اولین مطالعات کاربردی روش مذکور است که شواهد تجربی جدیدی را برای این روش با استفاده از مجموعه داده‌‌هایی از نظام بانکی ایران برای دوره 1386- 1381 ارائه نموده است. یافته‌های این تحقیق، نتایج سیمار و ویلسون (2007) مبنی بر وجود تورش در نتایج روش رایج دو مرحله‌ای توبیت را تأیید می‌کند. به بیان دقیق‌تر، الگوریتم مضاعف نسبت به الگوریتم منفرد نتایج کاملاً متفاوتی را از تخمین‌ها و استنتاج آماری نشان می‌دهد که این خود وجود تورش و همبستگی سریالی را به‌عنوان یک مسئله مهم در روش دو مرحله‌ای توبیت تأیید می‌کند. مقایسه نتایج تخمین‌های ناکارایی و استنتاج آماری آن‎ها حاصل از الگوریتم مضاعف و روش پارامتری تک مرحله‌ای داده پانل (بتیس و کوئلی، 1995) که برای اولین بار در این تحقیق انجام شده است، تشابه زیاد این نتایج را نشان می‌دهد. این تشابه می‌تواند تأییدی بر مطالعه‎ی کوئلی (2000) باشد مبنی بر اینکه روش داد‌ه‌های پانل تک مرحله‌ا‌‌ی تخمین‌های بدون تورش و سازگاری را از عوامل ناکارایی ارائه می‌کند. نتایج این تحقیق هم‌چنین نشان می‌دهند که بانک‌ها در ایران به‌طور کلی می‌توانند عملکرد خود را با حرکت به سمت خصوصی‌سازی، نگهداری دارائی‌های کم‎تر ریسکی و توجه به برخورداری از صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های قلمرو به‌وسیله گسترش اندازه و نوع خدمات بهبود بخشند. طبقه بندی JEL: C01, C02, C12, C19, C23,